دشت خوزستان

دشت خوزستان

دشت خوزستان که بنا بر کیفیت خاص جغرافیایی خود از نظر جنس خاک و تعداد رودخانه های پر آبی که بدین دشت از فلات ایران سرازیر می گردد یکی از حاصل خیزترین دشت های جهان می باشد، از دوران های قدیم محل سکونت گروه های بشری واقع شده و پس از این که جوامع انسانی به رمز کشاورزی و تکثیر مواد غذایی از راه کشاورزی پی بردند، اجتماعات زیادی در این دشت مستقر گردیدند. این اجتماعات اولیه مستقر کشاورزی گام های سریعی در پیشرفت تمدن برداشته و بزودی وارد مرحله شهرنشینی شدند و بقایای اجتماعات شهرنشین اولیه در این دشت در اواخر هزاره ی پنجم پیش از میلاد به صورت تپه های عظیمی مشاهده می شود که بزرگترین نمونه آنها در کنار شهر فعلی شوش قرار گرفته است.

دشت رسوبی خوزستان از دوران های بسیار قدیم مورد سکونت اقوام پیش از تاریخ بوده است و در حدود بیش از ده هزار سال پیش از اقوام مسکون در این دشت که زندگانی غارنشینی و خانه بدوشی و دوران جمع آوری غذا را پشت سر گذارده و دوران تولید غذا را شروع نمودنده بودند در پهنه ی این دشت به صورت اجتماعات اولیه کشاورزی مستقر شده بودند. این اقوام پیش از تاریخ در این دشت تمدنی را به وجود آوردند و به تدریج این شهر در دنیای پیش از تاریخ در منطقه ی وسیعی گسترش یافت و به نقاط مجاور و نواحی اطراف این تمدن نیز راه یافت. این تمدن به تدریج به مراحل کمال رسیده و در این هنگام مرکز آن یعنی شهر شوش دوران یک اجتماع کشاورزی را پشت سر گذارده بود.

پیشرفت صنایع به همراه وضع پیشرفته و شکوفایی اقتصادی، اقوام مسکون در دشت شوش را به آنجا رسانید که ساختمان های عظیم احداث نمودند و به مرور مبادلات تجارتی صورت گرفت.

ساکنان قدیم و اصلی دشت خوزستان در رهگذر پیشرفت و تکامل تمدن خود در دشت شوش وارد مرحله ی تاریخی گردیده و حکومت عیلام را تشکیل دادند.

دشت خوزستان که از نظر جغرافیایی مرز خاصی با دشت بین النهرین ندارد و سطح هموار این دشت که تا مناطق بین النهرین نیز ادامه دارد باعث گردید که کشور عیلام در جوار و به موازات بین النهرین از نظر هنر و صنایع و تمدن پیشرفت نموده و در این زمینه به عنوان یک رقیب سیاسی و فرهنگی در طول تاریخ برای آن منطقه قلمداد گردید. کشور بین النهرین همواره علاقه داشت که با لشکرکشی های نظامی به مناطق عیلام که از نظر منابع طبیعی بسیار غنی بوده به موادی مانند چوب، سرب، مس، سنگ های قیمتی مانند نقره و نیمه قیمتی مثل مرمر و نیز اسب های سواری ممتاز که در آن منطقه تولید می گردید دست یابد. عیلامی ها نیز برای بدست آوردن کنترل این منطقه و ثروت آن به مناطق بین النهرین لشکرکشی می نمودند و غنائم ارزنده ای را با خود به ایران می آوردند.

کشور عیلام به خصوص در دوران اقتدار خود منطقه ی وسیعی را در تحت تصرف خود داشته و این کشور وسیع از جانب غرب، به کشور بین النهرین و از جهت شرق به زابلستان در نزدیکی دره ی رود سند و در جهت جنوب به خلیج فارس و جزایر آن و در حد شمالی به نواحی اصفهان و کاشان می رسید.

مرکز اصلی این کشور عظیم در دشت خوزستان و پایتخت آن شهر بزرگ شوش بود. دشت خوزستان که در رهگذر پیشرفت تمدن بشر یکی از پر تلاش ترین و مساعدترین مناطق جهان و بدون شک از فعال ترین گاهواره های اولیه تمدن بود بزودی در این زمینه به حد کمال رسید. آثار و بقایای باقی مانده از این فعالیت عظیم و چشمگیر اجتماعات اولیه امروز به صورت تپه های باستانی متعدد و فراوان در این دشت وجود دارند که اهم آنها تپه باستانی شوش است. مجموعه تپه های باستانی این دشت وسیع به دوره های مختلف پیش از تاریخ متعلق بود، و تعداد هر گروه از آنها به قدری زیاد است که نشان می دهد این دشت حاصلخیز در تمام دوران های گذشته فعالیت چشمگیری داشته و در این زمینه از هزاره ی هفتم پیش از میلاد نقش مهمی را در پرورش و فراهم آوردن تسهیلات برای ادامه ی زندگانی در این سرزمین ایفا نموده است. 

منبع : http://www.shoushcity.net/history/index.htm